Yamazaki 12YO 700ml

Yamazaki 12 Year Old chính là đại diện đầu tiên của Nhật Bản giành được huy chương vàng tại cuộc thi ISC (International Spirits Challenge) năm 2003, mở đầu cho thời kì whisky Nhật tấn công toàn thế giới. Yamazaki nhanh chóng trở thành một huyền thoại trong thế giới whisky, kể cả về doanh số lẫn độ khao khát từ phía người hâm mộ. Hàng loạt những sản phẩm đã được cả thế giới vinh danh, được biết đến như những “giai thoại” bởi độ xuất sắc cũng như độ hiếm có khó tìm của chúng, như Yamazaki 18, Yamazaki Mizunara, Yamazaki Sherry Cask… Thậm chí họ (Yamazaki) còn công bố loại Yamazaki 55 năm tuổi với giá khởi điểm lên tới 27.500 USD, ngang bằng một chiếc Camry full Option chưa thuế (!!!). Trước đó, họ cũng đã đấu giá những chai Yamazaki 50 với mức giá lên tới gần 300.000 USD – những con số không tưởng.

Quay lại với Yamazaki 12 năm tuổi, ở thời điểm năm 2021, dòng sản phẩm này đã được thông báo tạm ngưng sản xuất. Đây là hệ quả tất yếu của sự bùng nổ không được dự báo trước, các nhà máy whisky Nhật lâm vào cuộc khủng hoảng sản lượng trầm trọng khi tốc độ sản xuất và lượng dự trữ không thể đáp ứng được nhu cầu thị trường tăng phi mã. Cho dù đã dùng nhiều cách để tăng sản lượng, nhưng họ vẫn phải lựa chọn giải pháp tạm ngưng các dòng sản phẩm truyền thống và thay thế chúng bằng những chai không niêm yết số năm tuổi (NAS) – những phiên bản Distiller’s Reserve.

Và tất nhiên, với người tiêu dùng, hậu quả tất yếu là giá tăng và thậm chí có tiền bạn cũng không thể mua được vì chúng trở nên quá hiếm. Hầu hết các chai Yamazaki trước đây, giờ đã được xếp vào hàng whisky để sưu tầm. Tất nhiên, bạn vẫn sẽ tìm thấy chúng tại Malt & Co, nhưng chúng tôi không chắc khi nào Yamazaki 12 sẽ “tuyệt chủng”. Chúng ta cũng có thể hi vọng vào việc sau này, khi ổn định sản xuất, Yamazaki sẽ lại tiếp tục dòng sản phẩm này (với chất lượng không giảm sút – tất nhiên). Nhưng đó là việc của tương lại, còn bây giờ, bạn có thể nắm lấy cơ hội sở hữu một chai cho riêng mình.

Yamazaki 12 được tạo ra theo phương pháp khá riêng của nhà máy chưng cất, đó là lên men thời gian dài. Nhờ đó, bạn sẽ luôn tìm thấy một vị ngậy nhẹ giống như kem trong chất rượu. Yamazaki được đóng chai ở mức 43% ABV, dung tích 700ml và có sử dụng chất pha màu để tạo ra màu rượu đồng nhất với các sản phẩm khác của hãng.

Tuổi rượu: 12 Years
ABV: 43%
Thùng: Kết hợp từ thùng Sherry, Ex-Bourbon và gỗ sồi Mizunara
Nhà máy: Yamazaki của Suntory

Yamazaki 12 Year Old Tasting Notes
Hương: Đượm mùi hương trái cây nhiệt đời với dứa, dừa và hương hoa cùng vani, giống như những chiếc bánh tard ngọt ngào pha lẫn chút chua nhẹ. Tuy nhiên hương không quá nồng đậm, đủ tinh tế và lôi cuốn để bạn thưởng thức lại nhiều lần.

Vị: Tinh tế, phức tạp và thanh lịch. Độ dày ở mức vừa phải. Bắt đầu với mật ong và vani, rồi đến nhiều loại trái cây nhiệt đới khác. Sau đó, hương vị dần chuyển sang những loại hương gỗ và ca cao, rất mượt mà.

Hậu vị: Khá dài với sự chuyển mình từ hương nhiệt đới thành trái cây khô và một chút gia vị nướng đọng lại trên mũi.

NHÀ MÁY CHƯNG CẤT YAMAZAKI
Nhà máy chưng cất Yamazaki hiện nay đã trở nên rất nổi tiếng. Yamazaki cũng là cái tên đi đầu trong ngành whisky Nhật Bản, cũng như là người tiên phong của tập đoàn Suntory, thế nhưng mọi thứ mới chỉ đang mới bắt đầu.

LỊCH SỬ RA ĐỜI NHÀ MÁY YAMAZAKI
Sự phát triển như vũ bão của ngành công nghiệp whisky Nhật Bản những năm gần đây thực sự đã gây chú ý của toàn thế giới. Tất cả mọi người đều “khao khát” có được những chai whisky Nhật, danh tiếng của các nhà chưng cất tăng vọt, doanh số liên tục phá kỷ lục, hàng loạt giải thưởng được trao tặng và tất nhiên, số lượng sẽ ngày càng khan hiếm còn giá thì leo thang từng ngày. Yamazaki chính là cái tên đã mang lại thành công, hoặc cũng có thể nói là “một cuộc khủng hoảng dễ chịu” cho ngành whisky Nhật Bản.

Nhà máy chưng cất Yamazaki được thành lập bởi Shinjiro Torii – đồng thời cũng là nhà sáng lập tập đoàn đồ uống nổi tiếng Suntory vào năm 1923. Yamazaki trở thành nhà máy chưng cất whisky đâu ftiene của Nhật Bản. Tọa lạc dưới chân núi Tenno tại thị trấn nông thôn Yamazaki, Shinamoto, Osaka, nơi được mệnh danh là vùng đất có nguồn nước tinh khiết nhất – bởi đây cũng là nơi ba con sông Katsura, Uji và Kizu hội tụ. Khu vực này nổi tiếng với khí hậu sương mù và nước mềm, đến nỗi Sen no Rikyu, bậc thầy trà đạo Nhật Bản đã thành lập Đạo quán của mình tại Yamazaki. Theo những gì Suntory công bố, Torii đã lấy cảm hứng từ truyền thống của Scotch Whisky nhưng kết hợp với những yếu tố thiên nhiên đặc biệt của nơi đây để tạo ra sự khác biệt.

Torii bắt đầu sự nghiệp của mình tại một công ty bán buôn dược phẩm, đồng thời cũng bán đồ uống có cồn phương Tây. Năm 1899, ở tuổi 20, ông thành lập Torii Shoten tại Osaka và bắt đầu sản xuất rượu vang. Akadama Port Wine – một loại vang ngọt của Bồ Đào Nha đã khá thành công 8 năm sau đó. Sau này, cuộc gặp gỡ định mệnh của ông với Masataka Taketsuru đã khơi dậy niềm đam mê vốn có với whisky, ông đã hạ quyết tâm tạo ra thứ whisky riêng biệt của Nhật Bản với niềm tự hào dân tộc, và kết quả chính là nhà máy chưng cất Yamazaki.

YAMAZAKI – NGƯỜI MỞ ĐƯỜNG CHO WHISKY NHẬT BẢN
Khi Yamazaki được xây dựng và chưng cất những mẻ đầu tiên vào năm 1924, thì chính Torii cũng trở thành Malt Master đầu tiên của nhà máy. Sản phẩm đầu tiên của whisky Nhật Bản có tên Suntory Whisky “Shirofuda” hay Suntory Whisky “White Label” được xuất xưởng năm 1929, và tất nhiên đây là một chai Blended whisky. Tuy nhiên, thị trường không hào hứng lắm với sản phẩm mang tính lịch sử này, do Nhật Bản là thị trường khá “khó tính” và họ không hài lòng với chất lượng của chúng khi so sánh với Scotch. Phải đến năm 1937, Suntory mới thực sự có được sự công nhận với sự ra mắt của Suntory “Kakubin” (hay còn gọi là chai vuông), thứ sau này đã trở thành một trong những huyền thoại whisky Nhật bán chạy nhất thế giới.

Yamazaki tiếp tục mở rộng việc sản xuất trong những năm 1940 và 1950, tất nhiên lúc này người tiêu dùng vẫn chỉ biết đến chúng với cái tên Suntory whisky. Năm 1961, con trai của Torii, ông Keizo Saji trở thành chủ tịch đời thứ hai của Suntory, và đây chính là sự thay đổi mang tính bước ngoặt. Ông đã cho xây dựng thêm các nhà máy Hakushu và Chita vào năm 1970 để thử nghiệm nhiều loại hỗn hợp pha trộn hơn, trong đó Hakushu là whisky mạch nha còn Chita là whisky ngũ cốc. Cho đến những năm 1980, whisky từ Yamazaki vẫn chỉ xuất hiện trong Blended whisky Suntory, nhưng chính Saji là người đi tiên phong trong việc đóng chai dạng Single Malt riêng của nhà máy vào năm 1984, bắt đầu với Suntory Single Malt Whisky Yamazaki và sau đó là Yamazaki 18 Year Old năm 1992. Năm 1980 cũng là cột mốc quan trọng nhất trong lịch sử của nhà máy chưng cất này. Saji đã tiến hành đầu tư và mở rộng nhà máy để có thể tăng sản lượng và đa dạng hóa thành phẩm. Nhờ vậy, đến năm 1989, họ đã tạo ra được nhiều loại single malt whisky khác nhau bằng cách thiết kế đa cột tĩnh.

YAMAZAKI VÀ QUÁ TRÌNH TĂNG SỨC ẢNH HƯỞNG
Năm 2013, nhà máy thêm một lần nữa được mở rộng với việc bổ sung thêm 4 bộ cột tĩnh, nâng tổng số lên 12 và tăng thêm 40% công suất mỗi năm. Một năm sau đó, Suntory mua lại Beam Inc với giá 16 tỷ USD và trở thành tập đoàn rượu mạnh lớn thứ 3 thế giới – Beam Suntory. Nhờ đó, Yamazaki cũng mở rộng cánh cửa đến với người hâm mộ trên toàn thế giới chính nhờ hệ thống kênh phân phối khổng lồ của Beam Inc trước kia (nổi tiếng với Jim Beam và nhiều sản phẩm Whiskey Mỹ khác). Đây cũng là tiền đề để Yamazaki cũng như whisky Nhật Bản nói chung bắt đầu quá trình bùng nổ toàn cầu và gặt hái những thành công chưa từng có.

Và một hậu quả tất yếu của việc đó chính là khan hàng. Năm 2014, toàn ngành whisky Nhật Bản thông báo tình trạng thiếu hàng trầm trọng, và họ cũng chọn giải pháp tương tự The Macallan, tung ra những chai whisky không số (NAS – No Age Statement). Yamazaki Distiller’s Reserve và Hakushu Distiller’s Reserve, được coi là “chương tiếp theo của rượu whisky Nhật Bản”. Yamazaki Distiller’s Reserve được tạo ra từ hỗn hợp whisky có độ tuổi từ 8 đến 20 năm được ủ trong thùng rượu vang Bordeaux, thùng sherry và thùng Mizunara cùng thùng gỗ sồi Mỹ, và đã thu được sự thành công hơn cả mong đợi.

Cho dù tập trung nhiều vào Single Malt Whisky không số, nhưng Shinji Fukuyo, Malt Master tại thời điểm đó của Suntory vẫn tuyên bố họ không bỏ qua dòng sản phẩm cốt lõi có niêm yết số năm tuổi: “Tôi tin rằng Yamazaki Distiller’s Reserve đã cho thấy giá trị của whisky không chỉ được xác định bởi các giai đoạn trưởng thành. Tôi hi vọng nó đã mở ra cho người tiêu dùng những giá trị mới của whisky Nhật Bản. Và tất nhiên, chúng tôi vẫn tiếp tục theo đuổi giá trị của sự lão hóa theo thời gian và cả các yếu tố khác.”

Một sản phẩm không số khác từ Yamazaki cũng đã trở nên nổi tiếng vào năm 2014, khi nó bất ngờ giành được giải thưởng không chính thức “Whisky of the Year” do chuyên gia Jim Murray đã đề cập đến trong cuốn Whisky Bible 2015 của mình. Đó chính là Yamazaki Sherry Cask 2013. Điều đó đã tạo ra một cơn bão trong thế giới whisky, và nó đã cháy hàng trong chớp mắt, bởi chất lượng, danh tiếng cũng như giá thành quá sức hấp dẫn. Đó là vào thời điểm trước đây, còn hiện tại, bạn không thể sở hữu nó nếu không bỏ ra ít nhất 4000 USD (giá gốc là 120 USD).